Po drugiej wojnie światowej, od 1945 r. jedną z ważniejszych do uregulowania kwestii była ochrona praw człowieka. Podjęto wówczas szereg działań na arenie państwowej i międzynarodowej, aby urzeczywistnić idee zapewnienia swobód i wolności demokratycznych. 10 grudnia 1948 roku została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Główne postanowienia zawarte w Deklaracji wskazują, że każdy człowiek jest wolny, jest zakaz dyskryminacji, ma prawo do sądu, do sprawiedliwego procesu, do własności, do zrzeszania się. Obowiązuje zniesienie niewolnictwa, zagwarantowanie ochrony prywatności, zakaz tortur i nieludzkiego traktowania. Inne wartości potwierdzone przez Deklarację to wolność sumienia, wolność wyznania, równość płci. Ważną kwestią była też ochrona praw najmłodszych obywateli świata, czyli dzieci, które doczekały się wydania dokumentu przyznającego im określone prawa dopiero w 1989 r., kiedy Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło Konwencję o Prawach Dziecka. Każdemu dziecku przysługują prawa dziecka. Działają one na tej samej zasadzie, co prawa człowieka i z nich się wywodzą. Jest to naturalna konsekwencja ich obowiązywania. Nikt nie może dziecka tych praw pozbawić. Jednocześnie nie można zapominać o obowiązkach, które wynikają z pełnionych przez nas ról życiowych np. bycia dzieckiem, czy uczniem. W obecnym świecie brakuje równowagi między znajomością przysługujących dzieciom praw i obowiązków. W państwach wysoko rozwiniętych dzieci maja bardzo często spotkania na temat przysługujących im praw i je zazwyczaj znają. Nie przypomina się im natomiast o ich obowiązkach i powinnościach względem swoich rodziców, rodzeństwa i obowiązków domowych, które powinni wykonywać. Celem publikacji jest zebranie w jednej monografii różnorodnych praw dziecka, czyli osób do 18 roku życia, a jednocześnie istotnym novum i przesłaniem jest przypomnienie, albo i uświadomienie wszystkim ludziom, że nie posiadają tylko praw, ale te prawa nakładają na nich również obowiązki, z których należy się wywiązywać.

Dotychczasowe opracowania naukowe poruszały problematykę udziału mieszkańców we współzarządzaniu gminą w sposób fragmentaryczny, ograniczając się jedynie do wybranych jej aspektów. Stało się to asumptem do omówienia przedmiotowego zagadnienia w sposób kompleksowy, przy zastosowaniu narzędzi badawczych nauki prawa administracyjnego. Przedmiotem rozważań prezentowanej monografii naukowej są gwarancje prawne udziału mieszkańców w podejmowaniu rozstrzygnięć na poziomie lokalnym w świetle obowiązujących w Polsce regulacji prawnych. Doświadczenia minionych 30 lat potwierdzają trafność reform i założeń ustrojowych poczynionych na rzecz decentralizacji i rozwoju samorządności. Samorząd terytorialny stał się trwałym elementem ustroju i w interesie powszechnym jest dalsze wspieranie udziału mieszkańców w procesach partycypacyjnych. Siłą rozwoju w coraz większym stopniu staje się aktywność obywateli, a nie państwa. Powyższe czynniki wymuszają dokonanie modyfikacji ustrojowych. Konieczne staje się także rozbudowanie regulacji prawnych dotyczących uczestnictwa mieszkańców w zarządzaniu gminą. Przedstawione w niniejszej pracy rozwiązania, choć elementarne, w przekonaniu Autora, dają szansę na usprawnienie modelu funkcjonowania polskiej administracji, stanowiąc odpowiedź na deficyt mechanizmów koordynacji i współdziałania mieszkańców gminy.